Fransız Charlıe Hebdo Dergisi Hakkında Kınama Açıklaması
Fransız menşeli Charlie Hebdo isimli derginin Peygamberimize ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’na karşı hakaretler içeren karikatürler yayımlamaya devam ettiğini üzülerek görüyoruz.
Her ne kadar bu derginin alenen hakaret ve aşağılama fiillerini içeren bu davranışları belirli kesimlerce yüzeysel olarak ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmekte ise de hem bu yorumların hukuken isabetli olmadığının kamuoyu tarafından açık bir şekilde anlaşılması hem de bir sivil toplum kuruluşu olarak milletimizin ve devletimizin değerlerinin aşağılanmasına müsaade etmeyeceğimizin bilinmesi bakımından işbu açıklamayı yapma zaruret hasıl olmuştur.
Öncelikle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 10 uncu maddesi ifade özgürlüğünü temel bir hak olarak düzenlerken aynı maddenin ikinci fıkrası ile toplumsal düzenin korunması ve diğer insanların temel haklarının ihlal edilmemesi amacıyla ifade özgürlüğünün de sınırlarının olması gerektiğini açık bir şekilde ortaya koymuştur. Aynı zamanda işbu sözleşmenin 9 uncu maddesi de Din Özgürlüğü ’nü düzenlemekte ve herkesin din özgürlüğüne sahip olduğunu açıkça belirtmektedir.
Aynı hukuki sözleşmede birden fazla temel insan hakkı düzenleme alanı bulmuş ve tamamı korunmaya çalışılmıştır. İfade özgürlüğünü konu edinen AİHS Madde 10 ile din ve inanç özgürlüğünü düzenleyen AİHS Madde 9’un birbiri ile çatışmayacak bir biçimde uygulanması gerekmektedir.
Bu iki temel hakkın sınırlarının neler olduğunu bizlere gösteren ve Fransız dergisini de bağlayan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin “Birleşik Krallık/WİNGROVE” kararında “İnsanlık tarihindeki büyük bir düşünür (Hazreti Musa, Dante veya Tolstoy) gibi sembolik değere sahip bir figürün bu kişinin çalışmalarına veya düşüncesine saygı duyan taraftarlarının duygularını rencide edecek şekilde kullanılmasının din inanç özgürlüğünü ihlal edeceği belirtilmiştir.
Diğer taraftan aynı mahkemenin Avusturya/OTTO PREMİNGER kararı söz konusudur. Hz. Meryem ve Hz. İsa’ya karşı hakaret içerdiği gerekçesi ile gösterimi yasaklanan filmin yapımcıları davayı AİHM’e taşımış ve AİHM “din özgürlüğünün insanların kimliğini ve yaşam tarzlarını oluşturan hayati unsurlardan biri olduğunu, inançların herkes tarafından kabulünün zorunlu olmadığını, bunlara karşı eleştiri de getirilebileceği ancak muhalif olarak yapılan tartışmaların da bir sınırının olduğu” açıkça ifade edilmiştir. Bu sınırın da aynı sözleşmenin 9’uncu maddesindeki din ve inanç özgürlüğü olduğunu AİHM hukuken ifade etmiştir. Dolayısıyla herkes “dinsel duygulara saygı” göstererek bu temel hakka saygı duymalıdır. Bu temel hakkı ihlal eden fiiller kararlardan açıkça anlaşıldığı üzere ‘’ifade özgürlüğü’’ kapsamında değerlendirilemez. Toplumsal hayat için bu değerlendirme bir zarurettir.
Öteki taraftan bilindiği üzere Türk Ceza Kanunu’muzda Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının Saygınlığına Karşı Suçlar başlığı altında 299 uncu madde ile tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını temsil eden Cumhurbaşkanına hakaret de bir suç olarak düzenlenmiştir.
Cumhurbaşkanı devletin başı sıfatına sahiptir. Bu nedenle Türkiye Cumhuriyeti’ni ve Türk Milletini temsil eder. Temsil ettiği bu değerler nazara alındığında, Cumhurbaşkanına karşı gerçekleştirilen hakaret suçunun sadece kendi kişiliğine karşı değil, aynı zamanda temsil ettiği değer ve fonksiyonlara karşı işlendiği kabul edilmelidir. Bu suç ile devletin saygınlığına yönelik saldırının önlenmesi ve cezalandırılması hedeflenmektedir.
Fransız Charlie Hebdo isimli derginin kapağında yer alan karikatürler tüm milletimize ve devletimize yöneltilen bir aşağılamayı ve hakareti konu edinmektedir. İzah ettiğimiz ulusal ve uluslararası metinlerden bu fiillerin ifade özgürlüğü kapsamında kalmadığı ve suç teşkil ettiği anlaşılmaktadır.
Sonuç olarak bu nedenler ile hem Peygamberimize hem de Cumhurbaşkanımıza yönelik olarak gerçekleştirilen ve suç teşkil eden bu fiillerin faillerini, Charlie Hebdo isimli Fransız dergisini şiddetle kınıyoruz. Aynı şekilde bu hadiselerden hemen sonra bugün Fransa’nın Nice şehrinde bulunan Notre-Dame de Nice Kilisesi’nde düzenlenen saldırıyı da şiddetle kınıyoruz.
29.10.2020
