| Birim | : Avukat Hakları, Genç Ve Stj. Av. Komisyonu | Tarih | : 08.01.2018 |
| Konu | : Avukatlık Stajı Sorunları | Sayı | : |
TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ BAŞKANLIĞINA
1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nda Avukat, yargının kurucu unsurlarından olan, hukukî bilgi ve tecrübelerini adaletin hizmetine ve kişilerin yararlanmasına tahsis eden, bağımsız savunmayı serbestçe temsil eden kişi olarak tanımlanmıştır. Yasada belirtildiği üzere Avukat, yargılamanın en önemli süjelerindendir.
Yargılamada hayati öneme sahip olan ve bu sebeple önemli sorumlulukları olan Avukatların yetişmesi ve kendilerini geliştirmeleri staj döneminde başlamaktadır. Avukat adayları, avukatlık stajı döneminde mesleki tecrübe kazanmakta ve lisans eğitiminde öğrendiği bilgilerin uygulamadaki işleyişini öğrenmektedir. Bu sebeple, geleceğin avukatları ve savunmanın temsilcileri olan stajyer avukatların geçirdikleri staj döneminin niteliği ve şartları çok önemlidir.
Stajyer avukatlar için oldukça önemli olan staj dönemi, avukatlık mesleğine gönül vermiş ve bu mesleği hakkıyla ifa etmek için stajına başlamış avukat adayları için çok zor geçmektedir. Açık ifadeyle avukat stajyerleri, mesleğin başında, gerek mahkemeler, gerek icra dairelerinde gerekse Başkanlığınızın mesleki sorunları çözmekten uzak tutumu ile avukatlık mesleğinden soğutulmaktadır.
Bu itibarla, Adalet Bakanlığının, avukatları mesleğin diğer mensupları olan Hâkim ve Savcılardan daha aşağı bir konumda görmesi, hak kısıtlayıcı tavırlarda bulunması, mahkemeler ve icra dairelerinin kötü çalışma şartları, Başkanlığınızın ise staj döneminde hukukilikten uzak meslek dışı siyasi üslupla staj eğitim derslerinin işlenmesine olanak sağlayarak stajyer avukatlar arasında ayrımcılığa yol açması mesleğin başında olan stajyer avukatların mesleğe olan inançlarının yitirilmesine sebebiyet vermektedir.
Meslek mensupları tarafından bu sorunlar birçok defa dile getirilse de, sorunların çözümü için ne Bakanlıkça ne yerel Barolar ne de Başkanlığınızca harekete geçilmemekte, somut bir adım atılmamak için çaba gösterilmektedir. Bin bir zorlukla hukuk fakültesini bitirerek avukatlık mesleğini tercih etmiş stajyer avukatların, staj döneminde yaşadığı sorunlar giderek artmaktadır. Artık avukatların mesleki hakları ile ilgilenme vakti gelmiş, hatta geçmektedir.
Çağdaş, uygar ve demokratik ülkelerde Barolar; savunma hakkının, insan hak ve özgürlüklerinin, demokratik, çağdaş hukuk devletinin ve hukukun üstünlüğü ilkesinin yılmaz bekçileridir. Avukatların örgütlenmesi sonucu kurulmuş meslek örgütleri olmakla birlikte resmi kurum niteliği taşıyan barolara, geleceğin avukatlarının yaşadığı sorunların bildirilmesi ve çözüm aranması elzem hale gelmiştir.
Derneğimizce tasnif edilen ve belirtilen sorunların çözümüne katkı sunabileceğini düşündüğümüz Stajyer Avukatların yaşadığı sorunlar aşağıdaki şekilde izah edilebilir;
1) Staj başvurusunda “mali durum itibariyle stajın devamı süresince herhangi bir işte çalışmaya ihtiyacı olmadığına dair” beyan dilekçesi alınmaktadır. Mevzuat itibariyle de stajın özellikle mahkeme aşamasında stajyer avukatın sigortalı çalışması ve ücret alması mümkün olmamaktadır. Lisans eğitimi yeni biten stajyer avukatlar, baronun geri ödemeli kredisine muhtaç bırakılmaktadır. Lise mezunları dahi staj yaparken ücret alabilirken, zorlu bir eğitim sürecini başarı ile tamamlamış stajyer avukatlar ücret alamamakta, mesleğe borçla başlamaya mecbur bırakılmaktadır. Bu durum avukatlık onuru ile kesinlikle bağdaşmamaktadır. Lisans eğitimini yeni bitirmiş stajyer avukatlar, günümüz şartları düşünüldüğünde kendi geçimlerini sağlamak, avukata yaraşır hayat standartlarına adapte olmak, entellektüelitesini mesleğine yaraşır seviyeye çıkarmak zorundadır. Kaldı ki, lisans eğitiminin bitmesi akabinde kendi ayakları üzerinde durabilmenin yanında, ailesine ekonomik olarak destek vermek zorunda olan stajyer avukatlar da vardır. Her türlü mali destekten yoksun kalan stajyer avukatlar adeta mesleğin başında “muhtaç” hale getirilmektedir. Bu duruma acil müdahale edilmeli ve stajyer avukatların hakları korunmalıdır.
2) Staj bitiminden sonra ruhsat başvurusu yapılmaktadır ve bu aşamada 2018 için 2.000,00-TL gibi bir meblağ istenmektedir. Bu tutarı oluşturan kalemler içerisine neredeyse tüm kurumlar yer almaktadır. Bakanlık, Barolar ve Başkanlığınız neye ne ücret alırım yarışı yapmaktadır. Bilinmesi gerekir ki avukatlık ruhsatı satılık bir ürün değildir. Avukatlık unvanı almayı hak etmek, alın teri ile gelinen son derece zor bir makamdır. Kanunen stajyer avukatın kazanç elde etmesinin engellendiği yetmezmiş gibi, mesleğini icra etmek için almak zorunda olduğu ruhsatname için yüksek bir ücret ödemek zorunda bırakılması da kabul edilemez. Bu süreçte avukattan gerek yerel Barolar gerek Başkanlığınız gerekse de idari kurumlar tarafından alınan her türlü, vergi, harç, masraf ve benzeri tutarların alınmaktan vazgeçilmesi gerekmektedir. Resmi bir geliri olması dahi yasak olan stajyer avukatların, ruhsatlarını parayla alıyor hissi oluşturulması son derece kırıcı bir tutumdur.
3) Ruhsat başvurularında, ruhsat işlemleri 2 aydan uzun bir süreye yayılmaktadır. Staj bitiminden sonraki “ruhsatname bekleme” döneminde sıfat ve yetkinin ne olduğu da belirsiz olmasına bir de sürecin uzunluğu eklendiğinde iş bulmak zorlaşmakta, stajyerler arada kalmaktadır. Staj döneminde ücret alamamış ve işe ihtiyacı olan stajyer avukat, maddi ve manevi açıdan zorluk yaşamaya devam etmektedir.
4) Stajın başlamasından sonra stajyerin GSS primlerinin Başkanlığınız tarafından ödenmesi, birtakım telefon görüşmelerinden sonra mümkün olabilmektedir. Bu tutumun avukata niçin yapıldığı tarafımızca anlaşılamamaktadır. TBB’nin re’sen sorgu ile GSS’si olmayan stajyerlerin GSS primlerini yatırması stajyerlere verilen değerin bir göstergesi olacaktır. Kaldı ki stajyerlik döneminin bitimi ile Avukatlık ruhsatının alındığı dönem arasındaki yaklaşık 2 aylık evrede, stajyer avukatların sağlık sigortaları da bulunmamaktadır. Ruhsatname beklenilen dönemde acil ameliyat olan veya herhangi bir hastalığından dolayı tedavi görmesi gereken, ilaç alması gereken avukat adayları külfetli sağlık harcamaları ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu sorun evleviyetle giderilmeli, stajyer avukatların GSS’leri ruhsat alana kadar ödenmeye devam edilmelidir.
5) Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı, stajyer avukatların bu zor durumlarının çözülmesi için ön ayak olmalıdır. Stajyer avukatların, 4000-5000 TL aralığında ücret alan hâkim/savcı stajyerlerinden eğitim olarak hiçbir farkı yoktur. Avukatlık onuru, en başta ekonomik özgürlükle sağlanabilir. Bu ifade dilde kalmamalıdır. Stajyer avukatın refahına, hayat şartlarına, eğitimine verilen değer avukatlık mesleğinin itibarına verilen değerdir. Stajyer avukatların hayatlarını son derece sıkıntıya sokan bu sorunlar acilen çözülmeli, gerek Bakanlık gerekse ilgili mercilerle diyalog tesis edilmeli; Barolar Birliği, geleceğin avukatları için, avukatlık mesleğinin itibarı için harekete geçmelidir. Zira mesleğimiz itibarı, mesleğin en güçsüzünün sahip olduğu itibarla eşdeğerdir.
Saygılarımızla,
Av. Cavit TATLI
Hukukçular Derneği Genel Başkanı
